UPOTUDAK online Uluslararası Politik Tutsaklarla Dayanışma Komitesi
Çeviri – İsveç | 25.04.2020 | Yirmi yıldır, İsveç yaşlılar bakımı sistematik ve kasıtlı olarak çözülmeye uğramıştır. 2020 yılında İsveç, 20 yıl öncesine göre yaşlılar bakımında 40 bin daha az konaklama yerine sahiptir.
Belediyeler yaşlı bakımına gittikçe daha az harcama yapıyor. Daha önce kamusal olan yaşlılar bakımı özel girişimcilere devredilmiştir. Orada yöneten paradır. Yaşlıların bakımı değil.
Skellefteå’da ev hizmetinde çalışan bir kişi covid-19 bulaşması sonucu öldü. Ülkenin birçok yerinde, ev hizmetinde ve yaşlı bakımında çalışan personelin bir çoğu, belediye makamlarının personele koruyucu ekipman olmadan çalışmalarını nasıl emrettiğine tanıklık ediyor.
Ancak en kötüsü, korona salgını sırasında ölen yaşlıların çoğunun ikamet ettiği Stockholm’deki durumdur. Ve bugün belediye konutları, personel veya sakinlerin güvenliği için bir garanti değildir. Stockholm Kungsholmen’deki Serafens yaşlı evinde, Belediye İşçileri Sendikası’nın güvenlik temsilcisi, yakın zamanda personele koruyucu ekipman verilmediği sürece işi durdurdu.
Serafen’in sahibi, Stockholm Belediyesi’nin yaşlılar konseyi sorumlusu Hristiyandemokrat Erik Slottner’in öncülüğünde, itirazda bulundu. Ancak, İsveç Çalışma Ortamı Kurumu, koruyucu ekipman olmadan çalışma yasağı ihlal edildiğinde güvenlik ombudsmanına 100.000 SEK para cezası verdi.
Güvenlik ombudsmanları, Uddevalla, Göteborg, Eskilstuna ve Kiruna’da da yaşlılar ve evde bakım personeli için çok tehlikeli olduğu düşünülen işleri durdurdu.
– Kendi anketlerimize göre, yaşlı bakım sektöründe ve özellikle evde hizmette çalışanların sadece yarısından biraz fazlası koruyucu ekipmanlara erişebiliyor, diyor Kommunal Sendikası’nın başkanı Tobias Baudin SVT’nin Agenda programında.
Kommunal Sendikası, birçok işverenin koruyucu ekipman kullanımını da zorunlu kıldığını söylüyor.
– Tobias Baudin SVT’ye üyelerimizin sağlığını ve yaşamını ilk sıraya koymaya devam edeceğiz, diyor. Bizim açımızdan daha az koruma durdurması söz konusu değil, tersine işverenler kendilerine çeki düzen vermezse arttıracağız.
Yıl başında, İsveç Çalışma Ortamı Kurumu yaşlı bakımında çalışma ortamına ilişkin bir anket sundu. Araştırma, üç yıl boyunca yapılan yaklaşık 1.000 denetime dayanıyordu. Yaklaşık 900 vakada, ajans yaşlı bakımındaki çalışmanın nasıl ele alındığına ve çok büyük eksikliklere dikkat çekti.
İsveç’te yaşlı bakımı ve evde bakım, giderek daha fazla sayıda özel şirket işin yönetimini ele geçirdiği için sistematik olarak çözülmüşken, belediyenin tasarruf gereksinimleri yaşlılar bakımına sert darbe vurmuştur.
Geçen yıl, Kommunal İşçisi gazetesi, 2019 yılında yaşlı bakımının nasıl finanse edildiğine dair bir anket yaptı. Ülke belediyelerinin yüzde 62’sinin yaşlı bakımından tasarruf ettiğini ve yüzde 25’inin yaşlı bakımında tasarruf edebilecek kadar perişan bütçeleri olduğunu gösterdi.
Düşünce kuruluşu Arena Ide’nin “Dengesiz bütçe” raporu, tasarruf örnekleri olarak şunları sıralıyor: ”Daha az personel alımı. Personel yokluğunda yedek işçileri almama. Ev bakımında duşa, temizliğe ve alışverişe daha kısa süre ayırma. Yeniden paylaşılan ortak turlar, her üç haftada bir yerine her hafta sonu iş. Yaşlı bakımevlerinin kaldırılması.”
Raporda belediyelerin yaşlılara yönelik finansal yatırımlarının 2002 yılından bu yana 2018 parasal değeri hesabına göre her yıl yıllık 1.3 milyar SEK azaldığı belirtiliyor. Aynı zamanda, nüfus içindeki yaşlıların oranı artmaya devam etmiştir.
Ülke genelinde, yaşlı bakımı için sorumluluk giderek daha fazla özel girişimcilere devredilmiştir. Proletären’in yakın zamandaki anlatımıyla, Moderatların vitrin örneği olan Nacka Belediyesi’nde, son on yılda 71 farklı ev bakımı hizmeti şirketinin felaket derecesinde berbat bir iş yapmalarından ötürü belediye tarafından işleri durdurulmuştur.
Stockholm’de bakım ve bakıma muhtaç insanlar için toplam 137 yaşlı bakımevi bulunmaktadır. 35’i belediye, 87’si özel ve 15’i sözleşmeli.
Özel büyük sahiplerden biri de borsada yer alan Ambea AB tarafından yönetilen Vårdbolaget Vardaga. Vardaga’nın daha önceki adı Carema Care’di ve yaklaşık on yıl önce kötü bakımevleri ve şirketin kârı dışındaki konularda en az derecede ilgi duymasıyla ilgili olarak eleştiri furyası içinde bulunuyordu. Diğer şeylerin yanı sıra, personele yaşlı çocuk bezlerini tartmaları ve dolmadan onları değiştirmemeleri emrediliyordu.
2013 yılında, Carema utanç verici itibarından kaçmak için adını Vardaga olarak değiştirdi. Bugün Vardaga Stockholm’deki onlarca yaşlı evinin sahibi.
Bir başka büyük oyuncu yaklaşık 20 bakımevinin sahibi borsa kayıtlı olan Attendo.
Stockholm’deki ev bakımı 84 farklı uygulayıcı tarafından yönetiliyor. Bunların arasında 20 uygulayıcıya sahip olan Attendo’dan, üç ev bakımı uygulayıcısına sahip olan Sällskapet Vänner till Pauvres Honteux’a, ondan Bibbis Assistans ve Birgittas Hemtjänst gibi küçük işletmelere kadar.
Kaynak: Avrupa
